maandag 29 september 2008

Eerste Veldbezoek


Afgelopen week ben ik voor het eerst iets langer dan een halve dag in het veld geweest. We hebben twee dagen doorgebracht in Os Gambos om de Participatieve Rurale Diagnose (PRD) voor te bereiden. Een PRD is een verzameling technieken om kwalitatieve informatie te krijgen over het gebied en de bewoners. We gaan onder andere met de bewoners praten over wie waar woont, wie wat doet en wanneer, wie belangrijk is en veel te zeggen heeft, wie rijk is en wie arm en waaraan je dat kan zien. We laten ze belangrijke gebeurtenissen uit hun geschiedenis ophalen, we tekenen gezamelijk een kaart van het gebied op de grond waarin mensen aangeven wat waar te vinden is. En uiteraard gaan we praten over wat nu de belangrijkste problemen zijn en wat daar volgens hen de oorzaken van zijn. Al die dingen doen we vaak in twee groepen, we praten apart met mannen en vrouwen.

Als voorproefje hebben we uitgebreid met een geheel niet representatieve steekproef gesproken, nl mensen die door NGOs getraind zijn in eerste hulp bij ongelukken voor vee. Hoewel niet representatief, krijg je toch een aardige indruk van wat er allemaal speelt. Bovendien krijg je ook een beetje een idee hoe ver al die statistieken die we gevonden hebben van de waarheid verwijderd zijn.

Helaas was dat in één geval niet zo heel ver. Alle mensen die we spraken hebben veel kinderen, soms wel 10. Dat suggereert dat de statistieken kloppen. En uit de statistieken blijkt dat 52% van de bevolking jonger is dan 14, 10% jonger dan 20 en de overige 40% is evenredig verdeeld over de leeftijdsgroepen 20-80. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te begrijpen dat de kindersterfte akelig hoog is.

Dat heeft vermoedelijk te maken met de vreselijk slechte watervoorziening. In grote delen van Os Gambos zijn rivierwater en water in ondioepe stuwdammen de enige bronnen voor drinkwater. Van beide bronnen maken zowel mensen als vee gebruik, en niet alleen om te drinken, dus de hygiene is belabberd.

De gemeenschap is matrilineair en polygamie is geaccepteerd. Matrilineair wil zeggen dat bij overlijden de erfenis naar de zonen van de zus van de man gaat. (De samenleving mag dan matrilineair zijn, de kerels hebben het nog steeds voor het zeggen). Overigens gaat bij het huwelijk de vrouw wel bij de familie van haar man wonen. Polygamie is niet ongewoon, ongeveer een kwart van de mannen heeft twee vrouwen en een enkeling heeft er zelfs drie of vier.

Veel mensen, maar met name de vrouwen, lopen nog rond in traditionele dracht. Dat is niet meer dan een doek om de lendenen en wat touwtjes met daaraan kralen, botten en stukjes stof om het bovenlijf. Vrouwen bedekken hun haar ook met een dikke laag klei. Ik heb nog geen portretten kunnen/durven maken. Misschien later, als ik de mensen wat beter ken.

Geen opmerkingen: